با رشد شهرنشینی و افزایش تعداد خودروها، ایجاد فضاهای پارکینگ بزرگ و مناسب در ساختمان‌های تجاری، مسکونی، و اداری امری ضروری شده است. اما یک مسئله‌ی مهم در این مکان‌ها که اغلب به آن بی‌توجهی می‌شود، تهویه مناسب پارکینگ است. پارکینگ‌ها به دلیل تجمع خودروها و تولید گازهای سمی نظیر کربن‌مونوکسید، دی‌اکسید نیتروژن و ترکیبات آلی فرار، نیاز به سیستم تهویه‌ای دارند که این آلاینده‌ها را تخلیه و هوای تازه را جایگزین کند. نبود تهویه‌ی مناسب می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت و حتی جان افراد باشد.
تهویه مناسب پارکینگ چیست؟
به‌طور کلی، تهویه مناسب پارکینگ به معنای استفاده از یک سیستم تهویه‌ی موثر است که بتواند آلاینده‌های مضر تولید شده توسط خودروها را از محیط خارج کند و هوای تازه را به فضای پارکینگ وارد کند. چنین سیستمی باید به نحوی طراحی شود که علاوه بر تامین نیازهای بهداشتی، از هدررفت انرژی جلوگیری کند. تهویه مناسب پارکینگ می‌تواند به‌ویژه در پارکینگ‌های بسته (پارکینگ‌های زیرزمینی و سرپوشیده) از ایجاد خطرات سلامتی و ایمنی جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: عایق الاستومری صوتی چیست؟
انواع سیستم‌های تهویه پارکینگ
سیستم‌های تهویه پارکینگ را می‌توان به دو دسته‌ی کلی تهویه طبیعی و تهویه مکانیکی تقسیم کرد.
1. سیستم تهویه طبیعی
تهویه طبیعی در پارکینگ‌های روباز و نیمه‌مسقف استفاده می‌شود. در این سیستم، با استفاده از جریان هوای طبیعی، هوای آلوده از فضا خارج شده و هوای تازه جایگزین آن می‌شود. این نوع تهویه ساده و کم‌هزینه است، اما کارایی آن به شدت به شرایط جوی، مانند باد و دما، وابسته است. به همین دلیل، تهویه طبیعی بیشتر در مکان‌هایی که تعداد خودرو کم و جریان هوای طبیعی قابل تامین باشد، کاربرد دارد.
2. سیستم تهویه مکانیکی
در پارکینگ‌های بسته و زیرزمینی، استفاده از سیستم تهویه مکانیکی ضروری است. این سیستم شامل تجهیزاتی مانند فن‌های اگزاست و فن‌های تامین هوا می‌باشد که به‌طور مصنوعی هوا را تخلیه و وارد می‌کنند.
- فن‌های اگزاست و تامین هوا: این فن‌ها در مکان‌های مختلف پارکینگ نصب می‌شوند و با ایجاد جریان هوا، هوای آلوده را از پارکینگ به بیرون می‌رانند و هوای تازه را وارد می‌کنند.
- تهویه با کنترل CO2: برخی از سیستم‌های تهویه پیشرفته، مجهز به سنسورهای CO2 هستند. این سنسورها غلظت CO2 را در پارکینگ اندازه‌گیری کرده و در صورتی که غلظت به سطح خطرناکی برسد، به‌طور خودکار فن‌های تهویه را روشن می‌کنند. این سیستم علاوه بر کنترل بهینه کیفیت هوا، در کاهش مصرف انرژی نیز موثر است.
معیارهای طراحی تهویه مناسب پارکینگ
برای دستیابی به تهویه مناسب پارکینگ، معیارهای طراحی مختلفی باید رعایت شود تا عملکرد سیستم بهینه باشد. در ادامه به چندین معیار اصلی اشاره میکنیم:
میزان هوادهی مناسب
میزان هوادهی در پارکینگ‌ها باید به گونه‌ای باشد که بتواند غلظت آلاینده‌ها را در حد استاندارد نگه دارد. این میزان معمولا بر اساس تعداد خودروها و حجم پارکینگ تعیین می‌شود. به‌طور معمول، استاندارد ASHRAE برای پارکینگ‌ها حداقل هوادهی 6 تا 10 بار تعویض هوای کامل در هر ساعت را توصیه می‌کند.
تعداد فن‌ها و نوع چینش آن‌ها
یکی از نکات مهم در طراحی سیستم تهویه پارکینگ، تعداد و چینش مناسب فن‌هاست. فن‌ها باید به گونه‌ای نصب شوند که بتوانند جریان هوا را به‌طور یکنواخت در تمامی نقاط پارکینگ به گردش درآورند و از تجمع آلاینده‌ها در یک نقطه جلوگیری کنند.
استانداردهای لازم
برای طراحی و اجرای تهویه پارکینگ باید به استانداردهای معتبر توجه کرد. برخی از استانداردهای معتبر در این زمینه شامل ASHRAE، استانداردهای محلی و آیین‌نامه‌های ساختمان‌سازی می‌شوند که باید رعایت شوند تا سطح بهداشت و ایمنی به حداکثر برسد.
استفاده از سنسورهای تشخیص آلاینده
استفاده از سنسورهای تشخیص آلاینده‌ها در سیستم تهویه مکانیکی می‌تواند به بهبود کارایی سیستم کمک کند. این سنسورها غلظت گازهای مضر را تشخیص داده و در صورت نیاز سیستم تهویه را فعال می‌کنند. این کار باعث کاهش مصرف انرژی و هزینه‌ها می‌شود، زیرا سیستم تهویه تنها در مواقع لازم کار می‌کند.
استانداردها و قوانین مرتبط
یکی از مهم‌ترین استانداردهای بین‌المللی که در زمینه تهویه پارکینگ‌ها کاربرد دارد، استاندارد ASHRAE است. این استاندارد به خصوصیات سیستم‌های تهویه در مکان‌های بسته پرداخته و دستورالعمل‌های خاصی برای کنترل آلاینده‌ها و بهبود کیفیت هوا ارائه می‌دهد. همچنین برخی کشورها آیین‌نامه‌های خاصی دارند که برای طراحی و اجرای سیستم‌های تهویه در پارکینگ‌ها باید به آن‌ها توجه شود. این استانداردها نه تنها به ایمنی کمک می‌کنند، بلکه با استفاده از تجهیزات و فناوری‌های جدید، مصرف انرژی را نیز کاهش می‌دهند.
تاثیرات تهویه مناسب بر ایمنی و کاهش مصرف انرژی
تهویه مناسب در پارکینگ‌ها از چندین نظر دارای اهمیت است که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره میکنیم:
- ایمنی ساکنین و کاربران: سیستم تهویه مناسب، با کاهش غلظت گازهای سمی و آلاینده، از بروز مشکلات تنفسی و خطرات جانبی برای افراد حاضر در پارکینگ جلوگیری می‌کند.
- کاهش هزینه‌های انرژی: با استفاده از سنسورهای هوشمند و کنترل خودکار فن‌ها، می‌توان از تهویه بهینه استفاده کرد که تنها در مواقع لازم کار کند. این کار باعث کاهش هزینه‌های انرژی می‌شود و از هدررفت منابع جلوگیری می‌کند.
- افزایش طول عمر تجهیزات: سیستم تهویه مناسب و طراحی شده با استانداردهای لازم، از خرابی زودهنگام تجهیزات تهویه جلوگیری می‌کند و باعث افزایش طول عمر آن‌ها می‌شود.
روش‌های بهبود تهویه مناسب پارکینگ
برای بهبود تهویه پارکینگ‌ها می‌توان از روش‌ها و تجهیزات جدید استفاده کرد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
- استفاده از فن‌های جت فن: جت فن‌ها نوعی فن با فشار بالا هستند که برای تخلیه سریع هوای آلوده در پارکینگ‌های بزرگ و زیرزمینی به کار می‌روند و کمک می‌کنند که هوای تازه به سرعت جایگزین هوای آلوده شود.
- سیستم‌های تهویه هوشمند: با استفاده از سیستم‌های تهویه هوشمند و سنسورهای کنترل، می‌توان میزان تهویه را به‌صورت خودکار و بر اساس نیاز کنترل کرد. این کار علاوه بر بهبود کیفیت هوا، در کاهش هزینه‌های انرژی نیز موثر است.
- تعمیر و نگهداری دوره‌ای سیستم تهویه: سرویس دوره‌ای و بررسی عملکرد سیستم تهویه باعث افزایش کارایی آن می‌شود. تمیز کردن فن‌ها و تعویض فیلترها نیز از جمله اقداماتی است که به بهبود کیفیت هوای پارکینگ کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
تهویه مناسب پارکینگ، نه تنها برای حفظ سلامت و ایمنی افراد ضروری است، بلکه به کاهش هزینه‌های انرژی و افزایش طول عمر تجهیزات نیز کمک می‌کند. با توجه به اهمیت این موضوع و رعایت استانداردهای لازم، می‌توان از تهویه موثر و کارآمدی بهره برد که علاوه بر تامین کیفیت هوای مطلوب، به کاهش هزینه‌ها نیز کمک می‌کند.
